Transcutane Elektrische Zenuwstimulatie (TENS) is een niet-invasieve pijnbestrijdingstherapie die gebruikmaakt van laagspanningsstroom om de zenuwen door de huid heen te stimuleren. Het wordt vaak gebruikt in fysiotherapie, revalidatie en pijnbestrijding bij aandoeningen zoals chronische pijn, postoperatieve pijn en spierspasmen.
Werkingsmechanisme:
Het mechanisme achter TENS is voornamelijk gebaseerd op de gate-controltheorie van pijn en de afgifte van endogene opioïden:
- Poortcontroletheorie van pijn:
Deze theorie, voorgesteld door Melzack en Wall in 1965, suggereert dat pijnperceptie wordt gemoduleerd op ruggenmergniveau. Wanneer TENS elektrische impulsen afgeeft, stimuleert het A-bètavezels met een grote diameter in de huid en onderliggende weefsels. Deze vezels kunnen de overdracht van pijnsignalen die worden overgedragen door kleinere A-delta- en C-vezels remmen. In wezen "sluit" de stimulatie van A-bètavezels de poort voor pijnsignalen, waardoor de pijnperceptie afneemt. Dit kan worden gevisualiseerd als een competitie tussen sensorische input (van TENS) en pijninput.
- Endogene opioïdenafgifte:
TENS bevordert de afgifte van endorfines en andere endogene opioïden in het centrale zenuwstelsel. Deze natuurlijke pijnstillende stoffen binden zich aan opioïde receptoren, waardoor de pijn verder wordt verlicht en het gevoel van welzijn wordt versterkt.
- Spierontspanning:
Naast pijnverlichting kan TENS ook helpen bij spierontspanning. De elektrische impulsen kunnen spierspanning en -spasmen verminderen, wat gunstig is bij aandoeningen zoals fibromyalgie en myofasciaal pijnsyndroom.
Soorten TENS
- Conventionele TENS:Levert hoogfrequente (80-100 Hz) pulsen met een lage intensiteit. Deze modus werkt voornamelijk via de gate control-theorie en biedt onmiddellijke pijnverlichting.
- Acupunctuur-achtige TENS (AL-TENS):Maakt gebruik van laagfrequente (1-4 Hz) stimulatie en een hogere intensiteit. Deze modus stimuleert de aanmaak van endorfine en wordt vaak gebruikt voor langdurige pijnverlichting.
- Burst-modus TENS:Combineert elementen van zowel conventionele als acupunctuurachtige TENS, waarbij pulsen in korte pulsen worden afgegeven. Deze methode kan pijnverlichting en comfort verbeteren.
- Korte, intensieve TENS:Hierbij wordt gedurende korte tijd een hoge intensiteit en hogere frequentie gebruikt. Deze techniek wordt vaak toegepast voor acute pijnverlichting tijdens ingrepen.
Toepassingen
TENS wordt in verschillende klinische settings gebruikt, waaronder:
- Behandeling van chronische pijn: aandoeningen zoals artritis, lage rugpijn en neuropathische pijn.
- Pijnverlichting na een operatie: helpt de afhankelijkheid van opioïde medicijnen te verminderen.
- Pijnbestrijding tijdens de bevalling: Wordt in sommige situaties gebruikt om ongemak tijdens de bevalling te verlichten.
- Revalidatie: Bevordert het herstel door pijn te verminderen en spierontspanning te bevorderen tijdens fysiotherapie.
Veiligheid en overwegingen
TENS wordt over het algemeen als veilig beschouwd bij correct gebruik. Er zijn echter contra-indicaties, waaronder:
- Niet aanbevolen voor gebruik op plekken met verminderd gevoel, open wonden of bepaalde medische hulpmiddelen (bijv. pacemakers).
- Voorzichtigheid is geboden bij personen met specifieke medische aandoeningen, zoals epilepsie of hartaandoeningen.
Conclusie
TENS is een veelzijdige en effectieve methode voor pijnbestrijding die gebruikmaakt van elektrische stimulatie om pijnperceptie te beïnvloeden via zowel perifere als centrale mechanismen. De niet-invasieve aard en relatieve veiligheid maken het een waardevol hulpmiddel, zowel in de klinische praktijk als thuis, voor patiënten die verlichting zoeken voor diverse pijnaandoeningen. Zoals bij elke therapeutische modaliteit kunnen de individuele reacties verschillen, en het is raadzaam om zorgverleners te raadplegen voor persoonlijke behandelplannen.
Plaatsingstijd: 08-10-2024
